HYMAN MİNSKY’NİN FİNANSAL İSTİKRARSIZLIK HİPOTEZİ: TEORİK BİR DEĞERLENDİRME

Özet

Finansal İstikrarsızlık Hipotezi, Amerikalı iktisatçı Hyman Minsky tarafından geliştirilmiş bir teoridir. Bu hipotez, finansal sektörde meydana gelen istikrarsızlıkların, ekonomik krizlere ve durgunluklara yol açabileceğini savunmaktadır. Minsky'ye göre, ekonomik sistem doğal olarak istikrarsızdır ve finansal krizler zaman zaman ortaya çıkar. Minsky, finansal sistemin üç farklı aşamasını tanımlar: hedge (stabil) aşama, spekülatif aşama ve ponzi (kriz) aşamasıdır. Hedge aşamasında, ekonomik aktörler düşük riskli yatırımlara odaklanır ve borçluluk düzeyleri düşüktür. Ancak, zamanla ekonomik büyüme ve kar beklentileri spekülatif aşamaya geçişi teşvik eder. Spekülatif aşamada, ekonomik aktörler riskli yatırımlara yönelir ve borçluluk seviyeleri artmaktadır. Toplam borçtan sadece faizi ödeyebilir. Borcun anaparası ödenmediği için tekrar borçlanma yapılır. Ponzi aşamasında ise artık borçların ödenemediği ve Minsky Anı (Minsky Moment) ortaya çıkmaktadır.  Minsky'ye göre, finansal krizlerin ortaya çıkmasının temel sebepleri spekülasyon, borçlanma ve risk alma gibi faktörlerdir. Finansal piyasalardaki iyimserlik ve artan borçlanma, spekülatif balonların oluşmasına ve sonunda patlamasına yol açabilir. Krizlerin ardından finansal sistemde düzeltmeler yapılır, ancak zamanla unutkanlık etkisiyle benzer hatalar tekrarlanabilir ve yeni krizler ortaya çıkabilir. Minsky'nin Finansal İstikrarsızlık Hipotezi, finansal sektörün ve borçlanmanın ekonomik döngülerde oynadığı önemli rolü vurgular. Bu hipoteze göre, finansal istikrarı korumak için düzenleyici önlemler alınmalı ve ekonomik aktörlerin aşırı risk alma eğilimleri sınırlandırılmalıdır.