YENİ EKONOMİK COĞRAFYA VE EKONOMİK ENTEGRASYON

Özet

Ekonomik entegrasyon, başka bir ifadeyle ticaretin serbestleştirilmesi, ülkelerdeki ekonomik faaliyetlerin mekânsal dağılımlarında değişikliklere neden olabilmektedir. Yeni Ekonomik Coğrafya Teorisi, ticaretin serbestleştirilmesinin mekânsal boyutunun ortaya konulmasında önemli bir analitik çerçeve sağlamaktadır. Yeni Ekonomik Coğrafya teorisi, ekonomik faaliyetlerin kendilerine yerleşim alanı olarak neden belirli yerleri seçtiği sorusunun cevabını merkezcil güçler ve merkezkaç güçleri olarak adlandırılan birbirine zıt güçler arasındaki etkileşimle açıklamaktadır. Yeni Ekonomik Coğrafya Teorisi için merkez-çevre modeli temel model olarak kabul edilmektedir. Çalışmada, Yeni Ekonomik Coğrafya Teorisinin temel modeli olan merkez-çevre modeli çerçevesinde ekonomik entegrasyon/ticaretin serbestleştirilmesinin ekonomik faaliyetlerin konumlanması üzerine etkilerini araştıran teorik/ampirik çalışmalarda ulaşılan sonuçların değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Yeni Ekonomik Coğrafya Teorisinin temel modeli olan merkez-çevre modeli çerçevesinde inceleyen çalışmalarda elde edilen sonuçların birbirlerine zıt sonuçlar elde edilen iki grupta toplanabileceği görülmektedir. Söz konusu çalışmaların bir bölümü, ekonomik entegrasyonun imalat sanayini ülke içerisinde dağılma yönünde teşvik ettiğini ortaya koyarken, çalışmaların diğer bir bölümü ise ekonomik entegrasyonun mekânsal yoğunluğun artmasına neden olduğunu göstermektedir. Bu kapsamda elde edilen birbiriyle çelişkili söz konusu sonuçların ortaya çıkmasında, merkezcil ve merkezkaç kuvvetleri arasındaki hassas ilişkilerin önemli bir rol oynadığı düşünülmektedir. Bu çerçevede, varsayımlarının değiştirilmesinin elde edilecek sonuçları etkileyeceği değerlendirilmektedir.