KEMALİZMİN YENİDEN İNŞASINDA YÖN DERGİSİ VE İLHAN SELÇUK

Özet

Bu çalışmada, altmışlı yıllarda İlhan Selçuk’un Yön dergisinde yayınlanan yazılarında Kemalizmin yeniden nasıl yorumlandığı sorunsalı üzerine odaklanılmaktadır. Kemalizm, Türkiye Cumhuriyeti’ni kuran ve modern Türk ulusunu inşa eden fikir sisteminin adıdır. Kemalizmin Türk düşünce sistemindeki baskın konumu, onu farklı yorumlar ve anlamlar çerçevesinde değerlendirilmesine yol açmıştır. Özellikle Soğuk Savaşın başlangıcı ve bunun Türk siyasetindeki dönüştürücü rolü, Kemalizmin farklı anlamlarının ortaya çıkmasına neden olmuştur. Mevcut çalışmanın kavramsal çerçevesini oluşturan Yön dergisi, altmışlı yıllarda Kemalizmi yeniden yorumlayan, dönemin önemli entelektüellerini bir araya getiren sol bir dergidir. İçerik analizinin metodolojik çerçeveyi oluşturduğu bu çalışmada İlhan Selçuk’un Yön dergisinin birinci dönemine tekabül eden 1961-1965 yılları arasında yayınladığı yazılar incelenmektedir. Bu yazılarda Kemalizmin yeniden yorumunda şu üç öğe dikkat çekmektedir: ideoloji, kimlik ve yöntem. İdeoloji olarak Kemalizmin, anti-emperyalizm ve anti-kapitalizme içkin sosyalist bir milliyetçilik olarak tanımlandığı görülmektedir. Kimlik olarak ise Atatürkçülüğün karşısında öteki olarak sağ akımlar ve ideolojiler konumlandırılmaktadır. Yöntem ise demokrasi şüpheciliğiyle bezenmiş bir karşı devrim vurgusu ve bunu gerçekleştirecek aktör olan zinde güçlerdir. Sonuç olarak Selçuk literatürde yer alan Kemalizmin sol yorumunu, yazılarındaki ideolojik ve kimliksel yaklaşımla inşa etmekte, yöntemle de ona iktidar olma stratejisi çizmektedir.