Yıl: 2024  Cilt: 59  Sayı: 3  Sayfa: 1445-1458

doi: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.24.08.2468

PALYATİF BAKIM HİZMETİ ALIRKEN ÖLEN HASTALARIN GERİ ÖDEMELERİNİN ‎İNCELENMESİ

DERYA KARAKAYA, METİN DİNÇER

Palyatif bakım hizmetlerinin, ülkemizde son on yıldır Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından geri ödemesi yapılmaktadır. Tanımlayıcı ve retrospektif olarak yapılan bu çalışma ile  palyatif bakım hizmeti alırken ‎ölen 357 hastanın Sosyal Güvenlik Kurumu geri ‎ödeme tutarları ve ödeme tutarlarında etkili olan faktörler incelenmiştir.‎ Çalışmaya alınan hastalarda erkeklerin oranı  %56  (n= 200), yaş ortalaması ‎‎76,33±13,46, ‎ortalama yatış süresi 24,58± 32,16 gün ve geri ödemelerin ortancası ₺5118,9’dur.‎‎ Basınç yaralanması ve enfeksiyonu olan hastalar  olmayanlara göre istatistiksel olarak anlamlı derece hem uzun süre yatmaktadırlar hem de bu hastalar için yüksek geri ödeme yapılmaktadır. Kanseri olan hastalar olmayanlara göre hem daha kısa süre yatmaktadırlar hem de bu hastalara için daha az geri ödeme yapılmaktadır.  Önlenebilir oldukları için, enfeksiyonun ve basınç ‎yaralanmasının varlığı bir yandan   hizmet kalitesinin eksikliğini gösterirken diğer yandan da hem maliyet artışına neden olurlar. Yapılan regresyon analizinde, enfeksiyon ve beslenme şeklinin (total parenteral nütrisyon, Nazogastrik beslenme, perkütan endoskopik gastrostomi) etkili olduğu bulunmuştur. Arzu edilen hizmet kalitesi ve maliyet düşüklüğünü gerçekleştirmek için, palyatif bakım hizmetleri tıbbi tedavi ağırlıklı değil de bakım ağırlıklı verilmeli ve yaşam son dönemine hitap eden bakım ağırlıklı yeni birimler oluşturularak hizmet değişikliği ve çeşitliliğine gidilmelidir.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Palyatif bakım, geri ödeme, sosyal güvenlik kurumu, yaşam sonu dönem, sağlık ekonomisi

INVESTIGATING THE REIMBURSEMENT OF PATIENTS WHO DIED WHILE RECEIVING PALLIATIVE CARE ‎SERVICES

Palliative care services have been reimbursed by the Social Security Institution in Turkey for the last ten years. In this descriptive and retrospective study, the Social Security Institution reimbursement amounts of 357 patients who died while receiving palliative care services and the factors affecting the reimbursement amounts were examined. Among the patients included in the study, the proportion of males was 56% (n= 200), the mean age was 76.33±13.46, the mean length of hospitalization was 24.58± 32.16 days, and the median reimbursement amount was ₺5118.9. Patients with pressure injuries and infections were both hospitalized for a statistically significant longer period than those without pressure injuries and infections and were reimbursed at a higher rate. Patients with cancer are hospitalized for shorter periods of time and are reimbursed less than those without cancer. As they are preventable, the presence of infection and pressure injury both indicate a lack of quality of care and lead to increased costs. In regression analysis, infection and type of nutrition (total parenteral nutrition, nasogastric feeding, percutaneous endoscopic gastrostomy) were found to be effective.  To realize the desired service quality and cost reduction, palliative care services should be care-oriented rather than medical treatment-oriented, and service change and diversification should be made by creating new care-oriented units addressing the end of life.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Palliative care, reimbursement, social security institution, end of life, health economics