Yıl: 2024  Cilt: 59  Sayı: 3  Sayfa: 1924-1938

doi: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.24.09.2457

TÜRKİYE’DEKİ HANE HALKININ ORTAK FİNANSAL CEHALETİ: DEMOGRAFİK BELİRLEYİCİLERİ, FİNANSAL YÖNETİM DAVRANIŞI VE FİNANSAL REFAH ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

BAHAN YENİLMEZ

Günümüzdeki ekonomik sistemlerde insanların ekonomiye ilişkin konulardaki bilme arzuları insanların ekonomik modelleri dolduran rasyonel ajanlara yaklaşmalarına yardımcı olabilmektedir. Fakat psikolojide bu konularda bilgilenmemeyi tercih eden insanlarında bulunduğu söylenebilir. Bu çalışmanın amacı, Barrafrem vd. (2020)’nin geliştirdiği Finansal Cehalet (Financial Homo Ignorance-FHI) endeksi aracılığıyla Türkiye’deki hane halkının ortak finansal cehaletinin hane halkının demografik özellikleri, finansal yönetim davranışı ilişkisiz ölçümlerde tek yönlü varyans analizi, t testi, ve çoklu karşılaştırmalar içinse LSD testi kullanılmıştır. Yapılan çalışmanın sonucunda hane halkının FHI ile cinsiyet, meslek, sağlık sigortası ve finansal yönetim arasında pozitif yönlü zayıf bir ilişki bulunduğu; çalışılan kurum, eğitim düzeyi, anne eğitim düzeyi, baba eğitim düzeyi arasında negatif yönlü zayıf bir ilişkin bulunduğu ve hane halkının FHI endeksi ile finansal refah arasında pozitif yönlü orta düzeyde bir ilişki bulunmaktayken; yaş ve aylık hane geliri arasında ise negatif yönlü orta düzeyde bir ilişki bulunduğu saptanmıştır.Ayrıca, araştırmaya katılan hane halkının cinsiyetleri, meslekleri, sağlık sigortalarının olup olmamaları ve gelirlerinin yönetim şekilleri ile finansal cehaletleri arasında az da olsa paralellik olduğu, özellikle kadınların erkeklere oranla finansal konularda daha cahil olmayı yeğledikleri söylenebilir. Ayrıca söz konusu çalışmada, finansal yönetim konusunda karar almayı erteleyen ve sağlık sigortası yaptırmayan kişilerin de finansal cehalet konusunda az da olsa ısrarcı oldukları ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler (Keywords): FHI İndeks, Finansal Yönetim Davranışı, Finansal Refah, Demografik Değişkenler, Finansal Cehalet

THE FINANCIAL HOMO IGNORANS OF THE HOUSEHOLD IN TÜRKIYE: DEMOGRAPHIC DETERMINANTS, FINANCIAL MANAGEMENT BEHAVIOR AND IMPACT ON FINANCIAL WELFARE

In today's economic systems, opposite of the other people, some people doesn’t prefer informed about these issues. The purpose of this study is to investigate whether significant relationship between the financial homo ignorance index (FHI) with the financial management behaviour, demographic variable and finanacial wellbeings of households in Turkey. In this study, it was found that there was a weak positive relationship between household FHI and gender, occupation, health insurance and financial management; while there is a weak negative relationship between the institution of employment, education level, mother's education level, and father's education level, and a moderate positive relationship between the household's FHI index and financial well-being; It was determined that there was a moderate negative relationship between age and monthly household income. In addition, there is a slight parallelism between the gender, profession, whether they have health insurance and the way they manage their income, and their financial illiteracy of the households participating in the research, and that women, in particular, prefer to be more ignorant about financial matters than men. Finally, the study in question revealed that people who postpone making decisions about financial management and don’t have health insurance are also slightly persistent in financial illiteracy.

Anahtar Kelimeler (Keywords): FHI Index, Financial Management Behaviour, Financial Wellbeing, DemographicVariables, Financial Homo Ignorans