KADIN KOOPERATİFLERİNE YÖNELİK LİSANSÜSTÜ TEZLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Özet

Dünyada ve ülkemizde kadınlar toplumsal cinsiyet rollerinin etkisiyle gerek sosyal hayatta gerekse ekonomik hayatta birtakım güçlüklerle karşı karşıya kalmaktadırlar. Küreselleşme ile birlikte ekonomilerde görülen daralmalardan ve krizlerden en önce etkilenen kesim yine kadınlar olmaktadır. Ülkemizde kadınların işgücüne katılım oranları dünyadaki kadınların gerisindedir. Öte yandan kadınların toplumdaki dezavantajlı konumlarını gidermek için ekonomik, sosyal ve kültürel hayata eşit bir şekilde katılımını sağlayacak çalışmalar planlanmakta ve teşvik edilmektedir. Kadın kooperatifleri de bu amaçları gerçekleştirmek için en önemli araçlardan birisidir. Çünkü kooperatifler tüm dünyada sosyal ve ekonomik kalkınmaya katkıda bulunan en önemli yapılardır.   

Son yıllarda kadın kooperatiflerine yönelik artan ilgiyle birlikte konuya ilişkin yapılan bilimsel çalışmaların sayısında da artışlar olduğu görülmektedir. Bu doğrultuda bu çalışmanın amacı, 2009-2024 yılları arasında Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Ulusal Tez Merkezi’nin internet sitesi üzerinden ulaşılabilen ve kadın kooperatiflerini ele alan lisansüstü tezlerin çeşitli parametreler açısından incelenmesidir. Araştırma sonucunda incelenen lisansüstü tezlerin büyük bir kısmının yüksek lisans tezi olduğu; sosyal bilimler enstitüsünde ve sosyoloji anabilim dalında yapıldığı; en fazla çalışmanın Marmara Bölgesi’nde gerçekleştirildiği belirlenmiştir. İncelenen çalışmalarda, kadınların kooperatifler yoluyla ekonomik anlamda güçlendikleri, sosyal hayata katılımlarının ve kamusal görünürlüklerinin arttığı ancak sosyal güçlenmenin ekonomik güçlenmenin önüne geçtiği bulgulanmıştır.